Okna od A do Z – słowniczek podstawowych terminów

15.10.2018

Okno to na pozór prosta konstrukcja. Problem pojawia się jednak w przypadku mniej znanych elementów, które – w zależności od regionu oraz producenta – mogą się zupełnie różnie nazywać. Dlatego warto posiłkować się oficjalnym nazewnictwem, zawartym w normie Okna i drzwi. Terminologia ( PN-EN 12519:2007).

Ościeżnica

Skrzydło drzwiowe lub okienne montuje się w specjalnie przygotowanej ościeżnicy. Nieruchoma rama zostaje solidnie osadzona wewnątrz otworu ściany budynku a wszelkie nieszczelności zniwelowane przy wykorzystaniu odpowiedniej techniki montażu. Do jej najważniejszych elementów należą:

  • Nadproże – odciążające okolice otworu okiennego ze stałych naprężeń, powstających wskutek intensywnie użytkowanego okna (opcjonalne).

  • Ramiak górny – górna część ościeżnicy, występująca tuż pod nadprożem.

  • Ramiak dolny – dolna część ościeżnicy, nazywana również progiem.

  • Stojak (węgar)– pionowy element łączący ramiak górny i dolny, tworząc zamknięty kształt.

  • Ślemię – poziomy element dzielący okno na część górną i dolną. Nie wchodzi w skład krawędzi okna.

  • Słupek – pionowy element nie wchodzący w skład krawędzi okna. Znacznie zwiększa stabilność okien wieloskrzydłowych. Skrzydła otwierają się niezależnie, jednak szyba jest znacznie mniejsza.

Skrzydło

Mówiąc o oknach mamy najczęściej na myśli jego skrzydła, a więc obrotowe lub przesuwane przegrody osadzone w ościeżnicy, umożliwiające otwieranie bądź zamykania tego otworu. Ich ilość jest determinowana przez liczbę oraz rozmieszczenie ślemion bądź słupków. W zależności od strony, w którą się ono otwiera – nazywane jest lewym lub prawym. Do jego najważniejszych elementów należą:

  • Ramiak górny, dolny oraz boczny – wyznaczają kształt stolarki okiennej.

  • Przeszklenie – składa się z dwóch lub trzech warstw szyb, między którymi przestrzeń starannie wypełnia zwiększający izolacyjność gaz szlachetny. Odpowiednio dobrane gwarantuje, że w naszym domu będzie ciepło, jasno, cicho i bezpiecznie.

  • Szczebliny (szprosy) – wąskie, dekoracyjne listwy, dzielące przeszklenie na kilka mniejszych powierzchni. Mogą być na stałe wmontowane w pakiet (zwiększając jego cenę) bądź naklejone.

  • Nadświetle – dodatkowe przeszklenie, montowane najczęściej nad oknem/drzwiami w celu zwiększenia ilości wpadającego do pomieszczenia światła. Pełni również funkcję dekoracyjną: umieszcza się w nim m.in. kolorowe szkło oraz skomplikowane układy ze szczeblin.

  • Oszklenie dolne – pełni funkcję zbliżoną do nadświetla, znajduje się jednak znacznie niżej. Wykorzystywane na balkonach oraz tarasach.

Pozostałe istotne elementy to:

  • Okucia – mechanizmy umożliwiające przemieszczanie skrzydeł okiennych w określonych płaszczyznach i kierunkach. Aktywowane przy pomocy klamki.

  • Uszczelki – niezbędny element łączeń poszczególnych elementów otworu okiennego. Znajdują się m.in. pomiędzy szybą zespoloną a ramą okienną czy skrzydłem a ościeżnicą. Zapewniają skuteczną ochronę przed wodą, wiatrem, kurzem oraz hałasem. Im więcej uszczelek, tym lepsza izolacyjność akustyczna i cieplna okna.